Γλωσσάρι Όρων Διερμηνείας

ΑΜΟΙΒΗ

Το ποσό που εισπράττει ο διερμηνέας για τις υπηρεσίες που παρέχει κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Για τους διεθνείς οργανισμούς η αμοιβή ορίζεται στη σχετική συλλογική Σύμβαση. Για την ιδιωτική αγορά, η αμοιβή καθορίζεται κατόπιν συνεννόησης μεταξύ διερμηνέα και πελάτη.

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑ (RETOUR)

Η διαδικασία κατά την οποία ο διερμηνέας εργάζεται από γλώσσα Α  (τη μητρική του) προς γλώσσα Β (άλλη γλώσσα που δεν είναι η μητρική του).

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ Ταξιδιου

Χρηματικό ποσό που καταβάλλεται στον διερμηνέα ως αποζημίωση για τον χρόνο μετάβασής του από την επαγγελματική του έδρα στον τόπο διεξαγωγής του συνεδρίου. Στη θεσμική αγορά, ο τρόπος με τον οποίο υπολογίζεται καθορίζεται στη σχετική συλλογική Σύμβαση. Στην ιδιωτική αγορά, η αποζημίωση ταξιδίου είναι αντικείμενο συνεννόησης μεταξύ διερμηνέα και πελάτη.

BIDULE

Πρόκειται για εξοπλισμό με τον οποίο η διερμηνεία γίνεται ταυτόχρονα αλλά χωρίς θάλαμο, μόνο με τη χρήση μικροφώνου (διερμηνέας) και ακουστικών (συμμετέχοντες). Εξαιτίας της έλλειψης ηχομόνωσης η χρήση αυτού του συστήματος περιορίζεται μόνο σε μικρές και σύντομες συναντήσεις όπου δεν είναι δυνατή η εγκατάσταση θαλάμου, πχ. μια επίσκεψη σε εργοστάσιο. Το ίδιο σύστημα χρησιμοποιείται και σε ξεναγήσεις.

ΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ

Οι γλώσσες από τις οποίες και/ή προς τις οποίες μεταφράζει ένας διερμηνέας. Ο γλωσσικός συνδυασμός μπορεί να περιγραφεί με διάφορους τρόπους. Ένας τρόπος είναι η  απαρίθμηση  γλωσσικών ζευγών "από - προς" (για παράδειγμα, "από Αγγλικά προς Ελληνικά"). Ένας άλλος, είναι μέσω του συστήματος A-B-C που ταξινομεί τις γλώσσες εργασίας του διερμηνέα σε A (μητρική), B (retour) και C (παθητικές). 

ΓΛΩΣΣΑ Α

Γλώσσα A είναι η μητρική γλώσσα του διερμηνέα (ή αυστηρό ισοδύναμό της) προς την οποία εργάζεται από όλες τις υπόλοιπες γλώσσες εργασίας του τόσο σε ταυτόχρονη όσο και σε διαδοχική διερμηνεία.

ΓΛΩΣΣΑ B

Γλώσσα B ονομάζεται μια γλώσσα την οποία ο διερμηνέας γνωρίζει άπταιστα, χωρίς όμως να πρόκειται για μητρική του. Μπορεί να εργάζεται προς αυτήν τη γλώσσα από μία ή περισσότερες από τις άλλες γλώσσες εργασίας του. Συνεπώς είναι, και αυτή, ενεργητική γλώσσα.

ΓΛΩΣΣΑ C

Γλώσσα C ονομάζεται μια γλώσσα την οποία ο διερμηνέας κατανοεί απόλυτα αλλά προς την οποία δεν μεταφράζει. Ο διερμηνέας, λοιπόν, εργάζεται από τις γλώσσες C προς τις ενεργητικές του γλώσσες ( A ή B). Για αυτό, οι γλώσσες C ονομάζονται παθητικές γλώσσες του διερμηνέα.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ (WEBSTREAMING/WEBCASTING)

Ζωντανή ή μαγνητοσκοπημένη μετάδοση οπτικοακουστικού υλικού μέσω διαδικτύου που μπορεί να επιτρέψει να ακούσει κανείς τη διερμηνεία προς μία ή περισσότερες γλώσσες. Οι διερμηνείς έχουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας όταν η διερμηνεία τους μεταδίδεται μέσω διαδικτύου.

ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑ

Ο διερμηνέας (που, συνήθως, βρίσκεται στον ίδιο χώρο με τον ομιλητή) παρακολουθεί την ομιλία κρατώντας σημειώσεις και στη συνέχεια την αποδίδει στη γλώσσα-στόχο. Οι διερμηνείς της AIIC είναι εκπαιδευμένοι να αναπαράγουν πιστά με διαδοχική διερμηνεία ομιλίες διάρκειας ακόμα και 20 λεπτών. Πάντως, συνηθίζεται σε μεγάλης διάρκειας ομιλίες ο ομιλητής κάνει παύσεις για να επιτρέψει στον διερμηνέα να αποδώσει ό,τι έχει ειπωθεί στη γλώσσα-στόχο.

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

Δεν επιτρέπεται η καταγραφή της διερμηνείας χωρίς τη ρητή συγκατάθεση των διερμηνέων. Στον τομέα της ιδιωτικής αγοράς, ανάλογα με το σκοπό της ηχογράφησης (δηλαδή εάν πραγματοποιείται για εμπορικούς ή καθαρά διοικητικούς λόγους), ενδέχεται να απαιτηθεί επιπλέον αμοιβή σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικών δικαιωμάτων.

ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ 

Στη διερμηνεία εξ αποστάσεως (γνωστή και ως απομακρυσμένη διερμηνεία), ο διερμηνέας εργάζεται κανονικά αλλά δεν βρίσκεται στην ίδια τοποθεσία με τους συνέδρους. Οι ίδιοι οι σύνεδροι, μπορεί να βρίσκονται όλοι μαζί στον ίδιο χώρο ή να είναι και αυτοί σε απομακρυσμένους τόπους, για παράδειγμα σε διαφορετικές χώρες. Ο διερμηνέας παρακολουθεί τη συνάντηση μέσω οθόνης και κονσόλας. Η συνιστώμενη πρακτική είναι να βρίσκεται σε πραγματικό θάλαμο (σε κόμβο απομακρυσμένης διερμηνείας - hub) που πληροί τα πρότυπα ISO / IEC για ηχομόνωση, διαστάσεις, ποιότητα αέρα και προσβασιμότητα καθώς και για τον κατάλληλο εξοπλισμό (ακουστικά, μικρόφωνα). Στους κόμβους απομακρυσμένης διερμηνείας, η παρουσία τεχνικού προσωπικού εξασφαλίζει τόσο την σταθερότητα της σύνδεσης όσο και το επαγγελματικό απόρρητο.

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

Στη διαδοχική διερμηνεία, ο διερμηνέας ουσιαστικά χρειάζεται μόνο καλή μνήμη, χαρτί και στυλό.

Στην ταυτόχρονη διερμηνεία, η ποιότητα της διερμηνείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα του εξοπλισμού: διάταξη του θαλάμου, πρόσβαση, ορατότητα, ακουστικά, μικρόφωνα, ποιότητα ήχου, διαθεσιμότητα και δεξιότητες του τεχνικού κλπ.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ

Το επαγγελματικό απόρρητο είναι μια από τις θεμελιώδεις αρχές που τηρούν οι διερμηνείς AIIC. Δεσμεύονται από έναν απαράβατο κανόνα εμπιστευτικότητας, προκειμένου να προστατεύουν τυχόν πληροφορίες που μαθαίνουν κατά την εργασία τους από μη εξουσιοδοτημένη αποκάλυψη σε τρίτους.

ΚΑΜΠΙΝΑ/ΘΑλαμοσ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑΣ (BOOTH)

Για την ταυτόχρονη διερμηνεία, οι διερμηνείς εργάζονται σε καμπίνα/θάλαμο διερμηνείας όπου συχνά παραμένουν πολλές ώρες της ημέρας. Ο ISO, με τη συνεισφορά της AIIC, έχει εκδώσει πρότυπα (για παράδειγμα, ISO 2603 για σταθερούς θαλάμους και ISO 4043 για φορητούς θαλάμους) που πρέπει να πληρούν οι καμπίνες διερμηνείας προκειμένου να εξασφαλίζουν το αρτιότερο αποτέλεσμα για τους συνέδρους και τις βέλτιστες συνθήκες εργασίας για τους διερμηνείς. Τα πρότυπα αυτά καλύπτουν θέματα όπως, μεταξύ άλλων, θέση, μέγεθος, ηχομόνωση, ορατότητα, φωτισμό, ήχο, εξοπλισμό, ποιότητα του αέρα και προσβασιμότητα.

ΚΟΝΣΟΛΑ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑΣ

Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιεί ο διερμηνέας στην καμπίνα για να ρυθμίζει τον ήχο στα ακουστικά του και να επιλέγει τα εισερχόμενα (γλώσσα πηγής) και εξερχόμενα κανάλια (τη γλώσσα που ομιλεί ο διερμηνέας).

κομβοσ εξ αποστασεως ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑΣ (HUB)

Είναι ένας χώρος (studio) κατάλληλα εξοπλισμένος προκειμένου να εξασφαλίζει τις βέλτιστες δυνατές συνθήκες για διερμηνεία εξ αποστάσεως. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ηχομονωμένους θαλάμους διερμηνείας, οθόνες για την προβολή των ομιλητών, γρήγορες συνδέσεις στο διαδίκτυο και επί τόπου τεχνική υποστήριξη. 

ΚΩΔΙΚΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Ο Κώδικας Επαγγελματικής Δεοντολογίας είναι ένα από τα βασικά κείμενα της AIIC. Καθορίζει, μεταξύ άλλων, τις τρεις θεμελιώδεις αρχές του επαγγελματικού απορρήτου, του επαγγελματισμού και της συναδελφικότητας.

ΛΗψη σημειΩσεων

Η λήψη σημειώσεων είναι ουσιαστικό στοιχείο της διαδοχικής διερμηνείας. Συνίσταται στο να σημειωθεί στο χαρτί η λογική και η δομή μιας ομιλίας με τη μορφή συμβόλων, απλών λέξεων και συντομογραφιών προκειμένου να βοηθήσει τον διερμηνέα να συγκρατήσει το περιεχόμενο της ομιλίας. Δεν αποτελεί σύστημα στενογραφίας.

ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Οι διερμηνείς νοηματικής γλώσσας διερμηνεύουν μεταξύ προφορικής και νοηματικής γλώσσας ή μεταξύ δύο νοηματικών γλωσσών. Οι νοηματικές γλώσσες είναι φυσικές γλώσσες, όπως οι ομιλούμενες, και κάθε χώρα έχει τη δική της νοηματική γλώσσα ή και περισσότερες από μια. Οι διερμηνείς νοηματικής γλώσσας συνεργάζονται συχνά με διερμηνείς προφορικών γλωσσών σε μικτές ομάδες, σε συνέδρια ή σε διεθνείς Οργανισμούς, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή τα Ηνωμένα Έθνη.

ΠΡΟΤΥΠΑ ISO ΚΑΙ IEC

Με τη συνεισφορά της AIIC, τόσο ο ISO (International Standardization Organisation) όσο και η IEC (International Electrotechnical Commission) έχουν καθιερώσει πρότυπα σχετικά με τη διερμηνεία. Για παράδειγμα, το ISO 2603 ορίζει πρότυπα για σταθερούς θαλάμους διερμηνείας ενώ το ISO 4043 ορίζει πρότυπα για κινητούς θαλάμους. Το IEC 60914 θέτει πρότυπα για ηλεκτρικά και ηχητικά συστήματα. Τα πρότυπα αυτά επιτρέπουν σε διοργανωτές και διερμηνείς απ' όλο τον κόσμο να εργάζονται με πιστοποιημένο εξοπλισμό και να ξέρουν τι μπορούν να περιμένουν χωρίς να αντιμετωπίζουν εκπλήξεις της τελευταίας στιγμής.

ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΟΥ

Η AIIC συνιστά, τη σύναψη σύμβασης έργου μεταξύ διοργανωτή και διερμηνέα όπου θα συμφωνούνται οι εργασιακές συνθήκες και χρεώσεις που θα τηρηθούν και θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής:

1. Όνομα διοργανωτή και διερμηνέα
2. Τίτλο, διάρκεια, ημερομηνία και τόπο διεξαγωγής της συνάντησης
3. Γλωσσικό συνδυασμό για τον οποίο προσλαμβάνεται ο διερμηνέας 
4. Τεχνικές προδιαγραφές (σταθερή ή κινητή καμπίνα, πάροχος εξοπλισμού)
5. Χρεώσεις και, κατά περίπτωση, αποζημίωση ταξιδίου κλπ.
6. Πολιτική ακύρωσης

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ

Οι σύμβουλοι διερμηνείς είναι διερμηνείς που επιπλέον παρέχουν και συμβουλευτικές υπηρεσίες σε διοργανωτές συνεδρίων ή δυνητικούς πελάτες και συγκροτούν ομάδες διερμηνέων τις οποίες συντονίζουν. Επίσης, προτείνουν τον κατάλληλο εξοπλισμό και, γενικά, βοηθούν τους πελάτες τους να καταλήξουν στις βέλτιστες επιλογές ανάλογα με τις οργανωτικές ανάγκες και τις απαιτήσεις της διερμηνείας στη συγκεκριμένη εκδήλωση.

ΣΥμΦΩΝΙΕΣ ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

Η AIIC έχει συνάψει συλλογικές συμβάσεις (Συμφωνίες) με διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς οι οποίες περιλαμβάνουν τους όρους και τις προϋποθέσεις εργασίας των διερμηνέων και ισχύουν για όλους τους διερμηνείς και όχι μόνο για τα μέλη της AIIC.

ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΗ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑ

Στην ταυτόχρονη διερμηνεία, οι διερμηνείς εργάζονται σε καμπίνα έχοντας οπτική επαφή με τον ομιλητή. Ακούν την ομιλία από ακουστικά και ταυτόχρονα την αποδίδουν στη γλώσσα-στόχο μιλώντας σε μικρόφωνο. 

τηλεδιασκεψη

Είναι μια εκδήλωση που πραγματοποιείται χωρίς να είναι όλοι οι σύνεδροι και οι διερμηνείς στον ίδιο χώρο. Οι υποπεριπτώσεις εκτείνονται από την βιντεοδιάσκεψη (όπου μόνον ένας πολύ μικρός αριθμός ομιλητών συνδέεται απομακρυσμένα ενώ όλοι οι υπόλοιποι σύνεδροι και οι διερμηνείς βρίσκονται στον συνεδριακό χώρο) ως το εικονικό συνέδριο (όπου τόσο οι σύνεδροι όσο και οι διερμηνείς βρίσκονται σε διαφορετικούς χώρους).

ΨΙΘΥΡΙΣΤΗ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑ

Κατά την ψιθυριστή διερμηνεία ο διερμηνέας κάθεται δίπλα ή ακριβώς πίσω από έναν ή δύο συμμετέχοντες και αποδίδει ψιθυριστά την ομιλία στη γλώσσα στόχο. Αποτελεί ένα είδος ταυτόχρονης διερμηνείας και χρησιμοποιείται μόνο όταν ένας πολύ μικρός αριθμός συμμετεχόντων χρειάζεται διερμηνεία. Είναι γνωστή και με τη γαλλική της ονομασία (chuchotage) και δεν απαιτεί την εγκατάσταση ιδιαίτερου εξοπλισμού.